MSRTC Bus Tikit Rates महाराष्ट्र राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाने (एसटी) नागरिकांना मोठा धक्का दिला आहे. उन्हाळी हंगामात प्रवाशांची संख्या मोठ्या प्रमाणात वाढत असतानाच एसटी महामंडळाने तिकीट दरात १० टक्के वाढ करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयामुळे सर्वसामान्य प्रवाशांच्या खिशावर अतिरिक्त बोजा पडणार आहे.
आजपासून एसटी बसचे नवीन दर जाहीर
हंगामी भाडेवाढीचे स्वरूप
MSRTC Bus Tikit Rates एसटी महामंडळाने जाहीर केलेली ही भाडेवाढ तात्पुरत्या स्वरूपाची असून ती एप्रिल ते १५ जून २०२४ या कालावधीसाठी लागू राहणार आहे. या कालावधीनंतर तिकीट दर पूर्ववत करण्यात येणार असल’याचे महामंडळाकडून स्पष्ट करण्यात आले आहे. सध्या लोकसभा निवडणुकीची आचारसंहिता लागू असल्याने, या भाडेवाढीच्या प्रस्तावासाठी निवडणूक आयोगाची परवानगी घेणे आवश्यक आहे.
आजपासून एसटी बसचे नवीन दर जाहीर
उन्हाळी हंगामातील प्रवासी वर्दळ
उन्हाळ्याच्या सुट्यांमध्ये विद्यार्थी, पर्यटक आणि नोकरदार वर्ग मोठ्या प्रमाणात गावाकडे किंवा पर्यटन स्थळांवर जात असतो. या काळात:
दररोज सरासरी ५५ लाख प्रवासी स्थलांतरित होतात
स्थलांतरित होणाऱ्यांची एकूण संख्या १३,००० पर्यंत पोहोचते
देवदर्शन, कौटुंबिक भेटी आणि पर्यटनासाठी प्रवाशांची संख्या लक्षणीय वाढते
भाडेवाढीची कारणमीमांसा
एसटी महामंडळाकडून महसूल वाढीसाठी अशी हंगामी भाडेवाढ करण्यात येते. या निर्णयामागील प्रमुख कारणे:
१. वाहतूक खर्चात झालेली वाढ २. इंधन दरवाढीचा परिणाम ३. महामंडळाचे आर्थिक नियोजन ४. प्रवासी सेवांच्या गुणवत्ता सुधारणेसाठी आवश्यक निधी
मागील भाडेवाढीचा आढावा
२०१८ मध्ये एसटी महामंडळाने दिवाळीच्या काळात २० टक्के भाडेवाढ केली होती. त्यावेळी:
आजपासून एसटी बसचे नवीन दर जाहीर
डिझेलच्या वाढत्या किमती
कोरोना काळातील आर्थिक नुकसान
महामंडळाचे वाढते परिचालन खर्च
या कारणांमुळे भाडेवाढ करण्यात आली होती. त्यावेळी देखील प्रवाशांच्या खिशावर मोठा आर्थिक बोजा पडला होता.
प्रवाशांवरील परिणाम
प्रस्तावित १० टक्के भाडेवाढीमुळे विशेषतः खालील गटांवर परिणाम होणार आहे:
नियमित प्रवास करणारे नोकरदार वर्ग
शालेय-महाविद्यालयीन विद्यार्थी
गावाकडे जाणारे स्थलांतरित कामगार
पर्यटन व देवदर्शनासाठी प्रवास करणारे नागरिक
प्रशासकीय प्रक्रिया
आजपासून एसटी बसचे नवीन दर जाहीर
भाडेवाढीच्या प्रस्तावासाठी विविध स्तरांवरील मान्यता आवश्यक आहे:
१. राज्य परिवहन प्राधिकरणाची परवानगी २. निवडणूक आयोगाची मान्यता (आचारसंहितेमुळे) ३. संबंधित विभागांची तांत्रिक मंजुरी
एसटी महामंडळासाठी ही भाडेवाढ महत्त्वाची असली तरी, सर्वसामान्य नागरिकांच्या दृष्टीने ती आर्थिक भार ठरणार आहे. विशेषतः:
कुटुंबासह प्रवास करणाऱ्यांना जास्त खर्च करावा लागणार
विद्यार्थ्यांच्या पालकांवर अतिरिक्त आर्थिक ताण
दैनंदिन प्रवाशांच्या मासिक खर्चात वाढ
आजपासून एसटी बसचे नवीन दर जाहीर
प्रवाशांसाठी काही सवलती व पर्यायी व्यवस्था उपलब्ध आहेत:
मासिक पास धारकांना विशेष सवलत
विद्यार्थी पास योजना
ज्येष्ठ नागरिक सवलत
विशेष सामूहिक प्रवास योजना
एसटी ही महाराष्ट्रातील सर्वसामान्य जनतेची जीवनवाहिनी आहे. तिच्या भाडेवाढीचा निर्णय अत्यंत काळजीपूर्वक घेणे आवश्यक आहे. हंगामी स्वरूपाची ही भाडेवाढ असली तरी, उन्हाळी सुट्यांच्या काळात ती प्रवाशांसाठी अतिरिक्त आर्थिक भार ठरणार आहे.
